Μία κοινή ανεπιθύμητη ενέργεια του καρκίνου ή της θεραπείας του καρκίνου για την οποία οι ασθενείς πρέπει να είναι ιδιαίτερα προσεκτικοί είναι η ουδετεροπενία, μια κατάσταση που χαρακτηρίζεται από ένα ασυνήθιστα χαμηλό επίπεδο λευκών αιμοσφαιρίων που ονομάζονται ουδετερόφιλα. Επειδή το σώμα δεν έχει αρκετά ουδετερόφιλα για να καταστρέψει επιβλαβή βακτήρια, ιούς και άλλους ξένους εισβολείς, ένα άτομο που είναι ουδετεροπενικό έχει αυξημένο κίνδυνο εμφάνισης λοίμωξης. Η ουδετεροπενία μπορεί να εμφανιστεί ξαφνικά (για μερικές ώρες ή ημέρες) ή σταδιακά (διαρκεί μήνες ή χρόνια). Όσο περισσότερο διαρκεί η ουδετεροπενία και όσο χαμηλότερος είναι ο αριθμός των ουδετερόφιλων, τόσο μεγαλύτερος είναι ο κίνδυνος εμφάνισης λοίμωξης.
Τι προκαλεί ουδετεροπενία;
Οι θεραπείες για τον καρκίνο, ιδιαίτερα τα φάρμακα χημειοθεραπείας, είναι μια κοινή αιτία ουδετεροπενίας. Αν και η χημειοθεραπεία χρησιμοποιείται για την καταστροφή καρκινικών κυττάρων, μπορεί επίσης να βλάψει τα φυσιολογικά κύτταρα, συμπεριλαμβανομένων των ουδετερόφιλων. Όταν αυτά τα λευκά αιμοσφαίρια που καταπολεμούν την λοίμωξη εξαντλούνται ή καταστρέφονται γρηγορότερα από ό, τι ο μυελός των οστών μπορεί να δημιουργήσει νέα, μπορεί να προκύψει ουδετεροπενία.
Άλλες πιθανές αιτίες ουδετεροπενίας περιλαμβάνουν:
- Άλλες θεραπείες για τον καρκίνο, όπως η ακτινοθεραπεία ή η μεταμόσχευση βλαστικών κυττάρων
- Αιματολογικές κακοήθειες, όπως λευχαιμία και λέμφωμα
- Μερικά φάρμακα, όπως τα αντιβιοτικά
- Ορισμένες ασθένειες ή διαταραχές, συμπεριλαμβανομένων συγγενών διαταραχών και απλαστικής αναιμίας
- Ηλικία
Σημεία και συμπτώματα ουδετεροπενίας
- Ένας πυρετός 38 °C ή υψηλότερος είναι συχνά το πρώτο σημάδι μιας λοίμωξης και μπορεί επίσης να είναι ένα σημάδι ουδετεροπενίας. Οι περισσότερες λοιμώξεις εμφανίζονται στους πνεύμονες, στο στόμα, στο λαιμό, στους παραρρίνιους κόλπους και στο δέρμα.
Άλλα συμπτώματα ουδετεροπενίας μπορεί να περιλαμβάνουν:
- Κόπωση, πόνους στο σώμα
- Eφίδρωση
- Πονόλαιμο, βήχα ή δύσπνοια
- Πληγές στο στόμα / έλκη
- Ρινική συμφόρηση
- Κοιλιακό άλγος
- Διάρροια ή πληγές γύρω από τον πρωκτό
- Ερυθρότητα, πρήξιμο ή πόνο γύρω από μια πληγή
- Συχνή ούρηση ή αίσθημα καύσους κατά την ούρηση
- Ασυνήθιστες κολπικές εκκρίσεις ή φαγούρα
Θεραπεία της ουδετεροπενίας
Είναι σημαντικό να μιλήσετε αμέσως με τον Ογκολόγο σας εάν εμφανίσετε πυρετό ή λοίμωξη πριν, κατά τη διάρκεια ή μετά τη θεραπεία του καρκίνου. Η ουδετεροπενία μπορεί να χρειαστεί να αντιμετωπιστεί προτού συνεχιστούν οι θεραπείες για τον καρκίνο. Ο ιατρός σας μπορεί επίσης να επανεξετάσει τις δοσολογίες θεραπείας προκειμένου να διαχειριστεί καλύτερα την πάθηση.
Η θεραπεία για την ουδετεροπενία περιλαμβάνει στρατηγικές για την αποφυγή λοιμώξεων, την έγκαιρη ανίχνευση λοιμώξεων και την αποκατάσταση της λειτουργίας του ανοσοποιητικού συστήματος. Η θεραπεία εξαρτάται από την αιτία και τη σοβαρότητα της διαταραχής. Άτομα που έχουν ήπια ουδετεροπενία μπορεί να μην χρειάζονται θεραπεία εάν ο μυελός των οστών ανακάμψει από μόνος του.
Εάν η χημειοθεραπεία προκαλεί ουδετεροπενία, τα επίπεδα των ουδετερόφιλων επανέρχονται συχνά στο φυσιολογικό όταν τελειώνει η θεραπεία. Επίσης, όταν η ουδετεροπενία προκαλείται από τον ίδιο τον καρκίνο, η θεραπεία της υποκείμενης διαταραχής μπορεί να επιλύσει την ουδετεροπενία.
Ακολουθούν ορισμένες οδηγίες από τον Παθολόγο Ογκολόγο κο Κωνσταντίνο Σακελλαρίου για την πρόληψη ή τη διαχείριση της ουδετεροπενίας:
Αναγνωρίζετε τα σημάδια της λοίμωξης. Κατά τη διάρκεια της θεραπείας με καρκίνο, να είστε σε εγρήγορση για πρώιμα σημάδια λοίμωξης, ειδικά πυρετό. Ο πυρετός μπορεί να είναι ένα σημάδι μιας επικίνδυνης κατάστασης. Όταν ο αριθμός των ουδετερόφιλων είναι χαμηλός, ελέγξτε τη θερμοκρασία σας δύο φορές την ημέρα (αποφύγετε τα θερμόμετρα από το ορθό). Εάν εμφανίσετε πυρετό ή άλλα σημάδια λοίμωξης, όπως κόπωση, πονόλαιμο, δύσπνοια, ερυθρότητα, πόνο, πρήξιμο ή πόνο σε πληγή που δεν βελτιώνεται, ενημερώστε αμέσως τον Ογκολόγο σας.
Παρακολουθήστε την γενική εξέταση αίματος. Κατά τη διάρκεια της θεραπείας με καρκίνο, ο Ογκολόγος σας θα παρακολουθεί τον αριθμό των λευκών αιμοσφαιρίων σας. Καταγράψτε τους αριθμούς αυτούς σε ένα αρχείο καταγραφής, ώστε να γνωρίζετε πότε ο αριθμός των ουδετερόφιλων είναι χαμηλός και πρέπει να λάβετε επιπλέον προφυλάξεις. Εάν ο αριθμός των λευκών αιμοσφαιρίων σας γίνει πολύ χαμηλός, ο ιατρός σας μπορεί να συνταγογραφήσει αυξητικούς παράγοντες για να αυξήσει τον αριθμό των ουδετερόφιλων πριν συνεχίσετε τη χημειοθεραπεία.
Πλένετε τα χέρια σας συχνά. Το πλύσιμο των χεριών είναι ένας σημαντικός τρόπος για την πρόληψη της μόλυνσης. Πλύνετε τα χέρια σας αφού χρησιμοποιήσετε το μπάνιο, μετά χειραψία, βήχα ή φτέρνισμα. Ενθαρρύνετε τα άλλα μέλη της οικογένειάς σας να κάνουν το ίδιο.
Αποφύγετε την επαφή με άρρωστα άτομα. Μέχρι να ανακάμψουν πλήρως τα επίπεδα των ουδετερόφιλών σας, μπορείτε να αποτρέψετε μια μόλυνση αποφεύγοντας τον συνωστισμό με μεγάλο πλήθος ανθρώπων, όπως σε εμπορικά κέντρα ή σε άλλους κλειστούς δημόσιους χώρους. Αποφύγετε την επαφή με άτομα που είναι άρρωστα με κρυολογήματα, ιούς ή άλλες λοιμώξεις ή που έχουν λάβει πρόσφατα εμβόλια με βάση τον ιό. Επίσης, μην μοιράζεστε τρόφιμα, ποτήρια, σκεύη ή προϊόντα προσωπικής υγιεινής.
Εξασκηθείτε στην καλή στοματική υγιεινή. Η καλή οδοντιατρική υγιεινή κατά τη διάρκεια και μετά τη θεραπεία του καρκίνου, συμπεριλαμβανομένου του σωστού καθαρισμού του στόματος και των δοντιών, μπορεί να βοηθήσει στη μείωση των επιπλοκών, όπως πληγές στο στόμα και λοιμώξεις. Χρησιμοποιήστε μια οδοντόβουρτσα με απαλές τρίχες για να αποφύγετε τους τραυματισμούς και ξεπλύνετε συχνά το στόμα σας με νερό ή ένα ήπιο, μη ερεθιστικό διάλυμα
Διατηρήστε σωστή διατροφή. Μια υγιεινή, ισορροπημένη διατροφή μπορεί να βοηθήσει το σώμα να ανεχθεί τις θεραπείες του καρκίνου, να καταπολεμήσει τις λοιμώξεις και να ανοικοδομήσει τον ιστό. Η ασφάλεια των τροφίμων είναι επίσης πολύ σημαντική όταν ο αριθμός των ουδετερόφιλων είναι χαμηλός. Για να μειώσετε τον κίνδυνο λοίμωξης, αποφύγετε ωμά ή άψητα τρόφιμα, όπως κρέατα, θαλασσινά, αυγά, λαχανικά ή μη αποφλοιωμένα φρούτα. Επίσης, τρώτε ή πίνετε μόνο παστεριωμένο χυμό, γάλα, γιαούρτι, τυρί ή άλλα γαλακτοκομικά προϊόντα.
Χρησιμοποιήστε μέτρα ασφαλείας. Να είστε προσεκτικοί για να αποφύγετε τραυματισμούς, εγκαύματα ή άλλους ερεθισμούς του δέρματος ή των βλεννογόνων. Φοράτε προστατευτικά γάντια ενώ κάνετε οικιακές εργασίες ή κηπουρική και αποφύγετε τα ηλιακά εγκαύματα. Αποφύγετε μέρη όπου διοχετεύεται σκόνη στον αέρα. Να είστε προσεκτικοί όταν χρησιμοποιείτε αιχμηρά αντικείμενα, όπως ψαλίδι ή μαχαίρια. Χρησιμοποιήστε ένα ηλεκτρικό ξυράφι για να αποφύγετε τους τραυματισμούς. Αποφύγετε την επαφή με στάσιμο νερό. Μην χειρίζεστε ζωικά απόβλητα, που σημαίνει αποφυγή εργασιών όπως η αλλαγή απορριμμάτων γάτας και ο καθαρισμός κλουβιών πουλιών ή ενυδρείων.
Διατηρήστε έναν υγιή τρόπο ζωής. Προσπαθήστε να διατηρήσετε ένα κανονικό πρόγραμμα ύπνου. Φροντίστε να πίνετε άφθονα υγρά για να αποφύγετε την αφυδάτωση. Επίσης, προσπαθήστε να παραμείνετε όσο το δυνατόν πιο δραστήριοι.
Διαχειριστείτε το άγχος. Ο καρκίνος και η θεραπεία του μπορεί να προκαλέσουν μεγάλο άγχος. Το συνεχές άγχος μπορεί να αποδυναμώσει το ανοσοποιητικό σας σύστημα και να σας κάνει ακόμη πιο ευάλωτο σε λοιμώξεις. Είναι σημαντικό να βρείτε τρόπους για να μειώσετε το άγχος, όπως με τεχνικές χαλάρωσης, απόσπασης της προσοχής και διαλογισμού.
Για περισσότερες πληροφορίες και ιατρικές οδηγίες μπορείτε να επισκεφτείτε τον Παθολόγο Ογκολόγο κο Κωνσταντίνο Σακελλαρίου στο ιατρείο του επιλέγοντας τον σύνδεσμο εδώ.
